Uczniowie naszej szkoły wzięli udział w drugiej edycji międzynarodowego projektu „Niezapomniani” zorganizowanego przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie, w ramach obchodów Jom ha-Szoa - Dnia Pamięci Holokaustu, które przepadły w bieżącym roku 28 kwietnia.

Głównym celem akcji było oddanie hołdu Żydom pochodzącym z miast, miasteczek i wsi w Polsce, jak i w Europie. W czasie zagłady zostało zamordowanych około 6 milionów naszych sąsiadów, kobiet, mężczyzn i dzieci narodowości żydowskiej, którzy od setek lat wnosili swój wkład w rozwój lokalnych społeczności.

Wyznawcy judaizmu od XVI wieku mieszkali się również w Choroszczy. Zajmowali się głównie rzemiosłem, prowadzili też aptekę, sklepy, karczmy. Mieli swoją bożnicę, łaźnię i dom rabina. Społeczność żydowska zgodnie żyła i współdziałała z innymi mieszkańcami miasta do czasów II wojny światowej. W listopadzie 1942 r. choroszczańscy Żydzi zostali przesiedleni do getta w Białymstoku. Stamtąd w 1943 wysłano ich na śmierć do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince. Dziś, jedną z nielicznych pamiątek świadczących o bytność wyznawców judaizmu w Choroszczy, jest cmentarz położony  tuż za miasteczkiem.

Uczniowie klas ósmych naszej szkoły, na zaproszenie Żydowskiego Muzeum Galicja z Krakowa wzięli udział w międzynarodowym projekcie „Niezapomniani”, aby upamiętnić lokalną społeczność żydowską. Młodzież na lekcjach poszerzyła wiedzę o historii choroszczańskich Żydów i Holokauście. Następnie, ósmoklasiści zainteresowani tematem, udali się na miejscowy kirkut, gdzie oddali cześć i pamięć wyznawcom judaizmu poprzez złożenie kamyków na macewach i zapalenie zniczy. Upamiętnieniu towarzyszyło wymówienie słów: „Pamięci żydowskich mieszkańców Choroszczy" i nagranie krótkich filmików z tego wydarzenia.

Materiały video przygotowane przez Jakuba Chańko, Kamila Kuca, Jakuba Markiewicza, Pawła Żmójdzina, Antoniego Rakusa oraz Miłosza Mancewicza zostały przez pracowników Żydowskiego Muzeum Galicja w Krakowie połączone z innymi nagraniami  upamiętniającymi dawnych żydowskich sąsiadów zamordowanych w czasie Holokaustu z różnych miejsc w Polsce i w Europie w jeden krótki film - wirtualny akt pamięci, pokazujący, że ofiary zagłady nie zostały i nie zostaną zapomniane. Dokument można obejrzeć na kanale YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=8jFlmtYOjDs

Udział w międzynarodowym projekcie „Niezapomniani” był ważną lekcją historii, rozwijającą  ciekawość uczestników i chęć lepszego poznania przeszłości, ale też  okazją, by odnaleźć, odwiedzić i upamiętnić miejsca poświęcone lokalnej społeczności żydowskiej. Ważnym aspektem projektu było również kształtowanie wśród uczniów postawy empatii,  szacunku dla innych narodowości oraz wrażliwości na ludzką krzywdę. 

Ewa Zalewska