„Nienawiść jest łatwa. Miłość wymaga wysiłku i poświęcenia”
Marek Edelman
Władze Rzeczpospolitej Polskiej ustanowiły datę 19 kwietnia jako Dzień Pamięci o Holocauście i Przeciwdziałaniu Zbrodniom Przeciw Ludzkości. Uczniowie Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Choroszczy po raz kolejny uczcili ofiary Holokaustu i wzięli udział w ogólnopolskiej akcji społeczno-edukacyjnej „Żonkile” zorganizowanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.
Na korytarzu szkolnym zawisła okolicznościowa gazetka na temat zagłady narodu żydowskiego podczas II wojny światowej, powstania w getcie warszawskim oraz Marka Edelmana - jednego z ocalałych z getta, ostatniego dowódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej. To właśnie z jego osobą związane są żonkile - symbole akcji społeczno-edukacyjnej Muzeum POLIN. Marek Edelman w każdą rocznicę powstania w getcie warszawskim dostawał te rośliny od anonimowej osoby. Sam również, co roku 19 kwietnia, składał pod Pomnikiem Bohaterów Getta bukiet żółtych kwiatów – często były to właśnie żonkile. Dziś kwiaty te mają symbolizować pamięć, szacunek i nadzieję. Kwitną one w tym samym czasie, gdy obchodzona jest rocznica powstania w getcie warszawskim.
Młodzież naszej szkoły własnoręcznie przygotowała papierowe żonkile. Kwiaty te uczniowie mogli przypiąć do swoich ubrań, aby okazać pamięć i szacunek Żydom, którzy - mimo świadomości pewnej śmierci - zdecydowali się chwycić za broń, aby umrzeć z godnością, nie jako ofiary, ale ludzie dumni, przekonani o własnej wartości.
Dzieci z młodszych klas na lekcjach historii poznały opowiadanie M. Szczygielskiego „Prawdziwi przyjaciele”. Ta historia przypomniała nam znaną życiową prawdę, iż prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Natomiast uczniowie klas piątych obejrzeli film pt. „Będę pisać” ukazujący historię dwójki żydowskich nastolatków. Ich losy poznaje współczesna dziewczyna z Muranowa, której telefon nawiedza duch z przeszłości. Wspólnie z nią uczniowie przenieśli się do dawnej Warszawy. Obserwowali codzienne życie bohaterów przed wojną i po jej wybuchu. Byli świadkami utworzenia getta, przygotowań do powstania i w końcu jego wybuchu. Śledząc historię bohaterów, dzieci poznały ich sposoby na przetrwanie wojny. Film skłonił piątoklasistów do refleksji na temat pomagania i roli przyjaźni w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami.
Uczniowie klas siódmych podczas lekcji historii obejrzeli film pt. „Muranów – Dzielnica Północna” opowiadający o żydowskiej historii dzielnicy Muranów w Warszawie. Narratorka Ala, młoda warszawska Żydówka, zabrała widzów w multimedialną podróż po różnych miejscach Muranowa i przybliżyła najważniejsze historie z nim związane z okresu ostatnich stuleci, ze szczególnym uwzględnieniem zagłady społeczności żydowskiej w czasie II wojny światowej. Film został zrealizowany w stylistyce youtuberskiej i zawierał animacje oraz archiwalne filmy i fotografie. Materiał bardzo zainteresował i poruszył młodzież.
Uczniowie klas najstarszych obejrzeli film pt. „Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943" przygotowany przez Muzeum POLIN. Dzięki poruszającej projekcji młodzież poznała jak wyglądało życie społeczności żydowskiej Warszawy tuż przed wybuchem wojny, okoliczności utworzenia getta oraz życie codzienne jego mieszkańców do momentu wybuchu powstania. Jednak kluczową częścią obrazu była animacja, ukazująca przebieg powstania w getcie warszawskim. Skupiła się ona na motywach postępowania poszczególnych bohaterów, autentycznych postaci biorących udział w walkach: Mordechaja Anielewicza, „Kazika” Symcha Rotema, Marka Edelmana, Cywii Lubetkin oraz Tosi Altman. Dzięki animacji uczniowie mogli poznać powstanie z całym jego ładunkiem emocjonalnym i dramaturgią wydarzeń. Zrozumieć niemoc powstańców, ale również chęć walki o to, by umrzeć z honorem, a nie z głodu czy w obozie koncentracyjnym.
Film bardzo zainteresował i poruszył młodzież. Skłonił do refleksji nad ciemną stroną natury ludzkiej oraz negatywnymi skutkami działania człowieka: wojną i ludobójstwem. W niektórych klasach wywiązały się dyskusje na temat motywacji uczestników powstania. Młodzież wyrażała własną ocenę tego wydarzenia oraz postaw Polaków wobec walki Żydów w getcie warszawskim oraz Polaków, którzy pomagali ratować Żydów podczas II wojny światowej.
Obchody Dnia Holocaustu oraz udział w ogólnopolskiej akcji społeczno-edukacyjnej „Żonkile” umożliwiły uczniom naszej szkoły poszerzenie wiedzy o tragedii 6 milionów Żydów. Była to jednak nie tylko ciekawa lekcja historii, ale przede wszystkim lekcja szacunku, tolerancji i empatii. Młodzież jednogłośnie stwierdziła, że o tych, którzy zginęli w czasie zagłady, nie wolno zapomnieć. Wiedza o Holokauście powinna być przekazywana kolejnym pokoleniom, by kreowały one przyszłość wolną od nietolerancji, uprzedzeń i nienawiści.
Beata Jabłońska, Agnieszka Szarkowska, Kamila Waszczuk, Ewa Zalewska
