Temat: “Zemsta” jako przykład dramatu.

Co z lekcji należy zapamiętać?

1. Jakie są wyznaczniki dramatu jako rodzaju literackiego (notatka do wklejenia do zeszytu).

2. Cechy gatunkowe komedii:

a) budowanie postaci na zasadzie kontrastu (porywczy Cześnik Raptusiewicz i skryty Rejent Milczek),

b) szczęśliwe zakończenie,

c) występowanie trzech rodzajów komizmu: sytuacyjnego, językowego, postaci.

Definicja zaczerpnięta ze Słownika języka polskiego pod redakcją M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1994.

Dramat – 1. utwór literacki, którego akcja przedstawiona jest w dialogach i monologach, przeznaczony do wystawienia na scenie; 2. jeden z trzech głównych rodzajów literackich (obok epiki i liryki), obejmujący takie utwory; 3. nieszczęście dotykające kogoś.

Dramat obejmuje utwory przeznaczone do wystawienia na scenie. Jest rodzajem literackim, dzieli się na kilkanaście gatunków: tragedia, komedia, dramat właściwy, monodram, musical, opera, operetka.

Tekst utworu dramatycznego dzieli się na: akty, sceny, odsłony.

Didaskalia – to tekst poboczny, zawierający informację na temat realizacji spektaklu, pochodzą one od autora.

Dialogi – to tzw. tekst główny. Podstawową formą podawczą jest dialog. Wydarzenia w utworze rozgrywają się tu i teraz, na oczach widowni, narrator nie jest, zatem potrzebny.

Podstawowe części kompozycyjne dramatu:

ekspozycja – zawiera przedstawienie bohaterów głównego konfliktu, pojawienie się sytuacji początkowej, wyjściowej, z której wynikają następne,

rozwinięcie akcji – jest to rozwój, narastanie sytuacji konfliktowej,

punkt kulminacyjny – jest to splot wielu wątków, moment największego napięcia, najważniejsze wydarzenie w utworze,

rozwiązanie akcji – jest to rozwiązanie, wyjaśnienie losów postaci, forma zakończenia.